مقاله ها
همنشینی نسل ها
در فکر چه چیزهایی هستیم؟ خود را برای دیدن چه آثاری آماده کرده ایم؟ تا چه اندازه بر نمی دانم های خود آگاهیم؟ ساختارهای ذهنی مان را بر چه استوار کرده ایم؟ تا کجا می خواهیم پیش برویم؟ از چه چیزهایی می پرسیم؟ و به چه چیزهایی جواب می دهیم؟ از نگاه چه کسی آثار مقابل مان را لمس کرده، می بینیم و درکشان می کنیم؟
در نمایشگاهی گروهی و با عنوان «همنشینی نسل ها»، پنجاه و پنج اثر طراحی از منوچهر معتبر، محمد علی بنی اسدی، علی بیگی پرست، واهیک هارطونیان، مانی غلامی، داریوش حسینی، مجید فتحی زاده، جمال عرب زاده، محمد خلیلی، حامد صحیحی، امیر طباطبایی، محمد مهدی طباطبایی، مریم طباطبایی، مینا غازیانی و سمیرا اسکندرفر بیست و یکم تا بیست و ششم فروردین ماه امسال در نگارخانه ممیز خانه هنرمندان ایران لحظاتی تکرار ناشدنی از زندگی شان را با ما به اشتراک گذاردند و ما هم به انتخاب خود دقایقی را با آنها همراه گشتیم تا بیابیم معنای زندگی را از نگاه دیگران. آن نگاهی که در هر اثری واژه ها را با گویش خود بیان می کند. گاه به انسان می پردازد و گاه به محیط او، گاهی به زمین و ساخته های دست بشر می نگرد و گاهی به کهکشانی که از رازهایش بی خبریم.
از آنچه تا کنون برماگذشت، دریافته ایم که در موارد زیادی این واژه ها تغییری نمی کنند، اما گویش هر شخص که برایمان به زبان تصویر سخن می گوید براساس پیش ساخته های ذهنش متفاوت است و دارای اهمیت. در این نمایشگاه نیز آنچه که در بیشتر آثار دیده می شد پرداختن به کنش ها و واکنش های انسانی و تا اندازه ای معماری دست ساخته های او بود، بسیار نزدیک تر به آنچه تا کنون از این اشخاص دیده و شنیده بودیم، در آثاری به ابعاد ۲۰×۲۰ تا ۵۰×۷۰ سانتی متر که حساسیت هایی را به لحاظ برخوردهای فرمی و تکنیکی و کیفیت های گفتاری در خود داشتند اما این حساسیت ها کمتر در نحوۀ ارائه و چیدمان آنها مشهود بود. با این که همه مان بخوبی آگاهیم چگونگی ارائه و چیدمان آثار و هم چنین فضایی که آثار در آنها به نمایش گذارده می شوند تأثیر زیادی در ایجاد رابطه هایی پنهانی با لایه های درونی اثر دارند اما از خود می پرسم حال که این همنشینی، با نور نامناسب همیشگی همراه است و در شرایطی تغییر ناپذیر شکل گرفته، چگونه می توانم برای درک بهتر لحظاتی که با من به اشتراک گذاشته شده خود را همراه کنم؟ درست است که پاسپارتو و قاب هایی که در اکثر موارد بدون در نظر گرفتن فضای گفتمان آثار به رنگ ها و طرح های مختلف بودند بر نگاهم تأثیر می گذاشتند، اما دوستی می گفت: « موفقیت پیش رفتن است، نه به نقطه پایان رسیدن» و نه تنها من، که ما هم چنان پیش می رویم و می دانیم که "نبوغ در سادگی ست"[۱].
پیش می روم و آثار را در هر سه اتاق نگارخانه ممیز چندباره می نگرم تا به خود گفته باشم هر چند شرایط مناسب یک همنشینی فوق العاده نبود، با این حال لحظاتی از زندگی خود را در این دیدار به یکدیگر بخشیدیم و لذت با هم بودن را چندباره لمس کردیم.
به راستی آنچه مرا وادار به این دیدار کرده نه بکارگیری تکنیک های بیانی آثار با مداد، زغال، ماژیک، مداد رنگ، آب مرکب، اکریلیک و... بوده که بر کاغذ و مقوا کارشده باشند و نه اسامی هنرمندانی که چون جایگاهی در شیوۀ بیان خود یافته اند مرا جلب خود کرده باشند. گردش و هم کلام شدن با دیگران در زبانی که زلالی آن را می شناسم و در لحظاتی که با ثبت زندگی خود بر طبیعت افزون می کنیم شادیم را برای دیدن آثار دیگران همیشه و همیشه پایدار می دارد. و این نکته ای است که در پایان گردش امروز بدان اندیشیدم.
حسین روانبخش
کرج
۲۸/۱/ ۱۳۸۹ ه.خ
این متن در دوهفته نامه هنرهای تجسمی تندیس، شماره ۱۷۲، سی و یکم فروردین ماه ۱۳۸۹، صفحه ۲۳ ، با عنوان"همنشینی نسل ها" به چاپ رسید.
